‘എമ്പുരാന്റെ’ വരാനിരിക്കുന്ന ഭാഗം ‘ലസ്‌റയേൽ’: ഖിലാഫത്ത് മൂവ്‌മെന്റ് 2.0-ന്റെ ആഹ്വാനമോ? ‘എമ്പുരാൻ’ നിരോധിക്കണമെന്ന ആവശ്യം ശക്തമാകുന്നു.
മോഹൻലാൽ നായകനായി അഭിനയിച്ച്, നടനിൽ നിന്ന് സംവിധായകനായി മാറിയ പൃഥ്വിരാജ് സംവിധാനം ചെയ്ത “ലൂസിഫർ 2” എന്നറിയപ്പെടുന്ന ‘എമ്പുരാൻ’, രാജ്യവിരുദ്ധ അജണ്ട, മതസഹിഷ്ണുതയില്ലായ്മ, ഭിന്നിപ്പിക്കുന്ന പ്രചാരണം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾക്ക് ഇതിനോടകം തിരികൊളുത്തിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, ഈ ചർച്ചകൾ ഇതുവരെ ഉപരിപ്ലവമായിരുന്നു—ചില രംഗങ്ങളിലും സംഭവങ്ങളിലും മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചവ. എന്നാൽ, ആഴത്തിലുള്ള ഒരു വിശകലനം വെളിപ്പെടുത്തുന്നത് ‘എമ്പുരാൻ’ പ്രതീക്ഷിച്ചതിലും അപകടകരമാണെന്നാണ്. ഇത് സാമുദായികത, വിഘടനവാദം, രാജ്യവിരുദ്ധത എന്നിവയുടെ അഭൂതപൂർവമായ സന്ദേശം നൽകുന്നു—ഭാരതത്തിന്റെ സിനിമാ ചരിത്രത്തിൽ ഇത്രയും തീവ്രമായ ഒന്ന് ഇതുവരെ കണ്ടിട്ടില്ല എന്ന് വാദിക്കാം. ഈ ആരോപണത്തെ സാധൂകരിക്കാൻ, ‘എമ്പുരാന്റെ’ അടുത്ത ഭാഗമായ ‘L3’ അഥവാ ‘ലസ്‌റയേൽ’ എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ കഥാസന്ദർഭം പരിശോധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അതിന്റെ ആഴത്തിലുള്ള ആശയങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കുമ്പോൾ മാത്രമേ ഈ സിനിമയുടെ ആശയപരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ പൂർണമായി ഗ്രഹിക്കാൻ കഴിയൂ.
എമ്പുരാനിലെ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വിദ്വേഷവും വിഘടനവാദ അജണ്ടയും
‘ലൂസിഫറിൽ’, സ്റ്റീഫൻ (മോഹൻലാൽ അവതരിപ്പിക്കുന്ന കഥാപാത്രം) ഒരു ക്രൈസ്തവ പുരോഹിതനോട് പറയുന്നു: “ഫാദർ, നിന്നാൽ ചെയ്ത പാപങ്ങൾക്ക് മാത്രമേ കുമ്പസാരിക്കാൻ കഴിയൂ, ഇനി ചെയ്യാൻ പോകുന്ന പാപങ്ങൾക്ക് വേണ്ടിയല്ല.” ഈ വാചകം ‘എമ്പുരാന്റെ’ അവസ്ഥയെ പൂർണമായി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. 24 സ്വമേധയാ നടത്തിയ എഡിറ്റുകൾക്ക് ശേഷവും, ‘എമ്പുരാൻ’ സാമുദായികതയിൽ ആഴ്ന്ന് നിൽക്കുന്നു. ഇത് മൂന്നാം ഭാഗമായ ‘ലസ്‌റയേലിൽ’ വിഘടനവാദത്തിന് വഴിയൊരുക്കുന്നു. തിരക്കഥാകൃത്ത് മുരളി ഗോപി, സംവിധായകൻ പൃഥ്വിരാജ്, അവരുടെ പേനയിൽ സാമുദായിക വിഷം കലർത്തിയ അദൃശ്യ തീവ്രവാദികൾ എന്നിവർ ‘ലസ്‌റയേലിൽ’ വലിയ പാപങ്ങൾക്ക് തയ്യാറെടുക്കുകയാണ്. രാജ്യവിരുദ്ധ ആഖ്യാനത്തിന്റെ അടിത്തറ അവർ സൂക്ഷ്മമായി നിർമ്മിക്കുന്നു—‘എമ്പുരാനിൽ’ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വിദ്വേഷത്തോടെ തുടങ്ങി, ‘ലസ്‌റയേലിൽ’ പൂർണമായ വിഘടനവാദമായി പരിണമിക്കും.
‘എമ്പുരാനിലെ’ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വിദ്വേഷം പരിശോധിക്കാം: ബോംബെ അധോലോകത്തിൽ ആഴ്ന്ന് പോയ സ്റ്റീഫൻ എന്തിനാണ് ഗുജറാത്ത് കലാപവുമായി ബന്ധപ്പെടുന്നത്? ഇതിന് രണ്ട് പ്രധാന കാരണങ്ങളുണ്ട്. ഒന്നാമതായി, മോദിയോടും അമിത് ഷായോടും റെഡ്-ജിഹാദി സഖ്യത്തിനുള്ള നെഗറ്റീവ് സമീപനവും, കലാപത്തിൽ ഇരയായ ഒരു ഗർഭിണിയെ ചിത്രീകരിക്കുന്നതും—ഇവയെ അവർ ഫാസിസത്തിന്റെ പ്രതീകങ്ങളായി കാണുന്നു. രണ്ടാമത്തെ കാരണം കൂടുതൽ പ്രധാനമാണ്. ഗുജറാത്തി സമുദായം കേരളത്തിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് മലബാർ മേഖലയിൽ, വ്യാപാര രംഗത്ത് ദീർഘകാലമായി സാന്നിധ്യമുണ്ട്. എന്നാൽ, കേരളത്തിലെ മുസ്ലിം വ്യാപാരികളിൽ നിന്ന് അവർക്ക് കടുത്ത മത്സരം നേരിടേണ്ടി വന്നു. കാലക്രമേണ, മുസ്ലിം സമുദായം വ്യാപാരത്തിൽ മേൽക്കൈ നേടി, ഗുജറാത്തി വ്യാപാരികളെ പിന്നോട്ടടിക്കുന്ന ഒരു ധാരണ സൃഷ്ടിച്ചു. ഈ സിനിമ ഇസ്ലാമിക ആശയധാരയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നതായി തോന്നുന്നു—ഗുജറാത്തി വ്യാപാരി സമുദായത്തെ “ശത്രുവായി” ചിത്രീകരിക്കുന്നത് ചരിത്രപരമായ കൃത്യതയ്ക്ക് വേണ്ടിയല്ല, മറിച്ച് വ്യാപാര താൽപ്പര്യങ്ങൾക്ക് വേണ്ടിയാണ്.
‘മലബാരി’ എന്ന പദത്തിന്റെ ഉപയോഗവും ശ്രദ്ധേയമാണ്. ‘മദ്രാസി’ എന്നത് ഒരുകാലത്ത് കേരളീയരെ സൂചിപ്പിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നെങ്കിലും അത് തെറ്റായിരുന്നു. എന്നാൽ ‘മലബാരി’ എന്നത് വളരെ അപൂർവമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു പദമാണ്. ചരിത്രപരമായി, ഇത് ഒരു പ്രത്യേക മലബാർ സംസ്ഥാനത്തിനായുള്ള ആവശ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു—വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഉയർന്നുവന്ന ഒരു ആശയം, അടുത്തിടെ ‘കട്ടിംഗ് സൗത്ത്’ ആക്ടിവിസ്റ്റുകളിലൂടെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. ‘എമ്പുരാന്റെ’ സന്ദർഭത്തിൽ, ഈ പദം ഒരു സാധാരണ പരാമർശമല്ല; ഇത് പ്രാദേശിക വിഭജനത്തിന്റെയും ഐഡന്റിറ്റിയുടെയും വലിയ ആഖ്യാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്, സിനിമയിൽ വിഘടനവാദത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മമായ സ്വരങ്ങൾ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു.
കൂടുതൽ അപകടകരമായ മൂന്നാം ഭാഗം: ‘ലസ്‌റയേൽ’
‘L-3’ അഥവാ ‘ലസ്‌റയേൽ’, മരണത്തിന്റെ മാലാഖയെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നു—ദൈവത്തിന്റെ കീഴടങ്ങലിൽ മനുഷ്യാത്മാവിനെ ശരീരത്തിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തുന്ന ഒരു മാധ്യസ്ഥൻ. ഗുജറാത്തിൽ മരണം സയീദിന് മുന്നിൽ നിന്നപ്പോൾ, മസൂദ് തന്റെ മകനോട് ഉരുവിടാൻ പറഞ്ഞ വാക്കുകൾക്ക് ആഴമേറിയ അർത്ഥമുണ്ടായിരുന്നു—മരണത്തിന്റെ രക്ഷകനോടുള്ള ഒരു അപേക്ഷ. ഈ തീം ‘എമ്പുരാനിൽ’ അവസാനിക്കുന്നില്ല, മറിച്ച് ‘ലസ്‌റയേലിന്’ വഴിയൊരുക്കുന്നു. ഇന്ത്യ ഇപ്പോൾ ഈ മനുഷ്യനെ വിളിക്കുന്നു—മരണത്തിന്റെ താഴ്‌വരയുടെ ഭരണാധികാരി. ‘L-3’ സ്റ്റീഫന്റെ ഭൂതകാലത്തിലേക്ക് ആഴ്ന്നിറങ്ങുമ്പോൾ, സയീദിനെ ആധിപത്യത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായി നിർത്തും. ചൈനയുടെ ട്രിനിറ്റി ആശയവും, ഷെൻ ട്രയാഡും, സ്റ്റീഫന്റെ വിഭാഗവും തമ്മിലുള്ള യുദ്ധത്തിൽ, സയീദ് ഒരു രക്ഷകനായി ഉയർന്നുവരും—ഈ സംഘർഷത്തിനുള്ളിൽ മാത്രമല്ല, ഭാരതത്തിന്റെ വിധി രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിലും. കഥാസന്ദർഭം പറയുന്നത്, ഹിന്ദുത്വത്തിന്റെ നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയ ഭരണം കാരണം, ചൈനയിൽ നിന്നുള്ള മരണത്തിന്റെ ഭീഷണി ഭാരതം ഉടൻ നേരിടേണ്ടിവരുമെന്നാണ്. ‘എമ്പുരാന്റെ’ എൻഡ്-ക്രെഡിറ്റ് ദൃശ്യങ്ങൾ ഈ ആഖ്യാനത്തെ സൂക്ഷ്മമായി ചിത്രീകരിക്കുന്നു—ചൈനയുടെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ആധിപത്യം കാണിക്കുന്നു, യാഥാർത്ഥ്യത്തിന്റെ വിപരീതമായ ഒരു ചിത്രീകരണം സിനിമയുടെ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന സന്ദേശത്തിൽ തന്ത്രപരമായി ഇഴചേർത്തിരിക്കുന്നു.
L-1: രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു, L-2: അരാജകത്വം, L-3: ഖലീഫ ഭരണത്തിന്റെ ആഹ്വാനം
‘ലൂസിഫർ’ ഒരു രാഷ്ട്രീയ സിനിമയായി തുടങ്ങി, രണ്ടാം ഭാഗത്തിന്റെ അവസാനത്തോടെ അത് അരാജകത്വമായി പരിണമിച്ചു. ഈ അരാജകത്വത്തിന്റെ പൂർത്തീകരണമായിരിക്കും മൂന്നാം ഭാഗമായ ‘ലസ്‌റയേൽ’. എന്നാൽ, ഈ അരാജകത്വത്തിന്റെ “പൂർണത” എന്താണ്? ‘എമ്പുരാന്റെ’ എൻഡ്-ക്രെഡിറ്റ് ഗാനമായ ‘ലസ്‌റയേൽ’ ടൈറ്റിൽ ട്രാക്ക് ആലപിക്കുന്നു: “ലാ-അസ്‌റയേൽ, നീ ഖലീഫയാണ്…” ഇത് നേരിട്ട് മൂന്നാം ഭാഗത്തേക്ക് നയിക്കുന്നു, അവിടെ കഥാസന്ദർഭം നിർണായകമായ ഒരു വഴിത്തിരിവ് സ്വീകരിക്കുന്നു. “ഖലീഫാ, വന്ന് ഇന്ത്യയെ ചൈനയുടെ പിടിയിൽ നിന്നും അത് ഏൽപ്പിക്കുന്ന മരണഭയത്തിൽ നിന്നും രക്ഷിക്കൂ.” ഇതാണ് ‘എമ്പുരാൻ’ നമ്മെ വിട്ടുപോകുന്ന നിരാശാജനകമായ അപേക്ഷ, അവിടെ നിന്നാണ് ‘ലസ്‌റയേൽ’ തുടങ്ങുന്നത്. ‘L-3’ന്റെ സാധ്യതയുള്ള തീം ഇതാണ്—സ്റ്റീഫൻ പുറത്തായാൽ, പ്രിയദർശിനി (അല്ലെങ്കിൽ പ്രിയങ്ക ഗാന്ധിയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതുപോലെ) കേരളത്തിൽ നിന്ന്, ഒരുപക്ഷേ വയനാട്ടിൽ നിന്ന്, സയീദിന്റെ ലസ്‌റയേൽ ഖലീഫത്ത് ആശയധാരയുടെ പിന്തുണയോടെ ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ പ്രവേശിക്കും.
ഇത് സിനിമയിൽ സൂക്ഷ്മമായി നെയ്തെടുത്ത സന്ദേശമാണ്. സ്റ്റീഫൻ ഒരിക്കൽ സയീദിനോട് പറഞ്ഞു, ഹിന്ദുത്വത്തിനെതിരായ പ്രതികാരം ഉയർത്തിപ്പിടിക്കണം, അത് കൂടുതൽ ആളുകളെ അതിനെതിരെ എഴുന്നേൽക്കാൻ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്ന ഒരു വലിയ പ്രസ്ഥാനമായി മാറുന്നതുവരെ. അങ്ങനെ, ‘L-2’ നിലവിലെ നേതൃത്വത്തിനെതിരായ പ്രതികാരത്തിന്റെ വിത്തുകൾ നടുന്നു, അതേസമയം ‘L-3’ ലസ്‌റയേൽ, സയീദിന്റെയും അവന്റെ ഖലീഫയുടെയും കീഴിൽ ഒരു പുതിയ സർക്കാർ സ്ഥാപിച്ചുകൊണ്ട് ആ പ്രതികാരം പ്രകടമാക്കുന്നു. ‘L-1’, ‘L-2’ എന്നിവയിൽ, മിക്ക രാഷ്ട്രീയക്കാരും അഴിമതിക്കാരാണെന്ന് സിനിമ വാദിക്കുന്നു. അപ്പോൾ ജതിൻ റാംദാസ് (ടോവിനോ തോമസ് അവതരിപ്പിക്കുന്നത്) സജനചന്ദ്രനുമായി (സുരാജ് വെഞ്ഞാറമൂട് അവതരിപ്പിക്കുന്നത്) ഒത്തുചേരുമ്പോൾ എന്താണ് ധാർമ്മിക സംഘർഷം? ഒന്നുമില്ല. ഈ മൗനം ഒരു കാര്യം മാത്രം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു—ബിജെപിയോട് കേരളം അസ്പൃശ്യത പാലിക്കണമെന്ന ആശയത്തിന്മേൽ സിനിമ അടിസ്ഥാനപരമായി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ‘L-2’ലെ ബജ്‌രംഗിയുടെ ചിത്രീകരണത്തിലൂടെയും, ‘L-3’ൽ പ്രിയങ്ക ഗാന്ധിയെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഒരു രൂപത്തിലൂടെയും ഇത് ന്യായീകരിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു.
‘എമ്പുരാന്’ ഒരു പാൻ-ഇന്ത്യൻ ആകർഷണം നൽകാൻ സിനിമാക്കാർ ഇത്രയധികം ആഗ്രഹിച്ചതിന്റെ കാരണം ഇതാണ്—എന്നാൽ, ജാഗ്രതയുള്ള ദേശീയ ശക്തികൾ ഈ ശ്രമത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തി. സിനിമാക്കാർ നൽകിയ വിളിപ്പേര് “ഇന്തോ-ആരബ് ഗെട്ടോ” എന്നാണ്—ഇത് അബ്രാം ഖുറേഷി എന്ന പേര് രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനമായി വർത്തിക്കുന്നു. ഈ ബന്ധം ബോധപൂർവമാണ്: ഇസ്ലാമിന്റെ പിതാവായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന അബ്രാമും, ഇന്ത്യയിൽ പ്രവാചകന്റെ നേരിട്ടുള്ള പിൻഗാമികളായ ഖുറൈഷും. അബ്രാമും ഖുറേഷിയും ഒന്നിക്കുമ്പോൾ, അത് ഒരു ഇന്തോ-ആരബ് ബന്ധത്തിന്റെ രൂപീകരണത്തെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നു. ഈ ആഖ്യാനത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്താൻ, മൂന്നാം ഭാഗമായ ‘ലസ്‌റയേലിൽ’ ഖലീഫ ഉയർന്ന് വീഴണം. സിനിമയുടെ ടൈറ്റിൽ ഗാനം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു, “ലസ്‌റയേൽ, നീ ഖലീഫയാണ്…”—അടുത്ത ലോക്‌സഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുന്നോടിയായി പാൻ-ഇന്ത്യൻ ആകർഷണം ലക്ഷ്യമിട്ട് ആയിരക്കണക്കിന് ശബ്ദങ്ങളിൽ മുഴങ്ങാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത ഒരു മുദ്രാവാക്യം.
കേരളത്തിലെ സിനിമാ ജിഹാദും ഖിലാഫത്ത് 2.0
ഈ ദർശനം സാക്ഷാത്കരിക്കാൻ, അന്താരാഷ്ട്ര തന്ത്രങ്ങൾ പ്രയോഗിക്കേണ്ടതുണ്ട്, പക്ഷേ ആദ്യം മോദിയെ നീക്കം ചെയ്യണം. ഇതാണ് സിനിമാക്കാർ രൂപപ്പെടുത്തിയ ആഖ്യാനം—ഇന്തോ-ആരബ് ഗെട്ടോയും ആഫ്രോ-ചൈനീസ് ശക്തികളും (L-2 അഥവാ എമ്പുരാനിൽ വിവരിച്ചിരിക്കുന്നതുപോലെ) തമ്മിലുള്ള പോര്. ഇതാണ് അബ്രാം ഖുറേഷി എന്ന കഥാപാത്രത്തിന്റെ പേര് പോലും ഉൾപ്പെടുത്തിയ ആശയപരമായ അടിസ്ഥാനം. അബ്രാമിന്റെയും ഖുറേഷിയുടെയും ബോധപൂർവമായ സംയോജനം ഈ ഇന്തോ-ആരബ് ബന്ധത്തിന്റെ പ്രതീകാത്മക ശക്തിപ്പെടുത്തലാണ്. എന്നാൽ, ഇതിനെ എതിർക്കാൻ, ‘ലസ്‌റയേലിൽ’ ഖലീഫയെ അവസാനം താഴെയിറക്കുന്നു. ഗാനം മുഴങ്ങുന്നു: “ലസ്‌റയേൽ, നീ എന്റെ ഖലീഫയാണ്…”—തെരഞ്ഞെടുപ്പ് പുഷിന് യോജിച്ച സമയത്ത് രാജ്യമെമ്പാടും പ്രചരിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഒരു മുദ്രാവാക്യം. എന്തൊരു കൃത്യമായ സിനി-ജിഹാദ് നിർവഹണം! ഇത് ഖിലാഫത്ത് മൂവ്‌മെന്റ് 2.0ന് തുല്യമാണ്. എന്നാൽ, ‘എമ്പുരാൻ’ അറിയാതെ തന്നെത്തന്നെ—‘ലസ്‌റയേലിനോടൊപ്പം—വെളിപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ഓ, പ്രിയപ്പെട്ട ലസ്‌റയേൽ, ഖലീഫയുടെ സ്വപ്നസന്താനമേ, നിന്നാൽ കണക്കാക്കാത്ത മൂന്ന് ശക്തമായ ശക്തികളുണ്ട്—ആധുനിക ഇന്ത്യ, ഇസ്രായേൽ, ജപ്പാൻ. നിന്റെ ഖിലാഫത്ത് ദർശനം മലയാള സിനിമയിൽ തോന്നുന്നത്ര ലളിതമല്ല, നിലവിലെ ദേശീയ ഭരണത്തിന് കീഴിൽ അല്ല തന്നെ. അതിനാൽ, കലാപരമായ ആവിഷ്കാരത്തിന്റെയും സംസാര സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും മറവിൽ ഇന്ത്യയെ വിഭജിക്കാനോ രാജ്യവിരുദ്ധ പ്രവർത്തനങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനോ ഉള്ള ഏത് നയത്തെയും ശ്രമത്തെയും ശക്തമായി എതിർക്കപ്പെടണം.
Read more at: https://organiser.org/guest-author/sharat-edathil/
